KOOL KOOL KOOL

kool, moestuin, zuurkool
IMG_0972

appels

IMG_0973

knolselderij

IMG_0975

bijna lege windkamer…

IMG_0976

te snelle gegroeide kool

IMG_0977

Henk bekijkt de tuin

IMG_0979

Reinier bekijkt Henk

IMG_0981

Henk oogst de laatste kool

IMG_0982

ik heb een wagen volgeladen… 

Het was heerlijk  op de tuin vanochtend. Ik heb twee kisten appels geraapt en geplukt. En een emmer bonen geplukt. De laatste komkommers gesneden en de plant ondergespit. De windkamer is nu bijna helemaal leeg, behalve de Oost-Indische kers die een enorme groeispurt heeft  gemaakt de afgelopen weekend en nog steeds bloemen geeft (heerlijk in de sla!) en de bloeiende munt. De paprikaplantjes en de courgetteplanten heb ik nog niet onder gespt, maar die doen niks meer. Ondertussen heeft Henk de laatste kolen gesneden. Het moest echt want ze gingen allemaal scheuren, zo hard groeien ze! Het is wel een beetje jammer want  we hadden ze eigenlijk  gezaaid om in november te  oogsten, wanneer het eerste vat zuurkool (bijna) leeg zou zijn. Het eerste vat zuurkool moet nog één week rusten voor we die kunnen eten, maar vandaag heb ik noodgedwongen een volgend vat ingezet. Volgende week maar eens kijken of de witlof er al  aan toe is om ingekuild te worden. Nu alles zoveel vroeger is, zullen de witlofpenen vast gezellig meedoen. Maar goed, we komen nu dus om in de kool.  Om nog maar te zwijgen van een hele emmer bonen! In ieder geval zullen we van de honger niet  omkomen 😉

ZUURKOOL, ZUURKOOL, ZUURKOOL

aardappel, hartig tussendoortje, ovenschotel, veganistische recepten, zuurkool

Zuurkool dus.  Mijn vat met zelfgemaakte zuurkool  was leeg zo halverwege de maand november van het vorig jaar. De winter echter was nog zo zacht dat er nog steeds gewoon kool stond te groeien op  de tuin. Dus besloot ik nog een keer zuurkool in te zetten. Het was voor het eerst dat ik in één winter twee keer een vat zuurkool maak.  Met een beetje geluk hebben we straks allebei mijn lievelingsgroente op dezelfde tijd vers (zuurkool en witlof) Ik was erg bang dat de witlof dit jaar zou mislukken, want het was wel erg nat en dan kunnen de penen gaan rotten. Ik was er net ernstig  over na aan het denken volgend jaar toch de witlof in een kuip te zetten  in plaats van in de koude grond toen het ging vriezen. Ik heb nu  toch goede hoop  dat er toch nog witlof uit de kuil komt. We zullen zien…als de vorst weer uit de grond is, zullen we de kuil  eens open maken en poolshoogte nemen.

Maar  goed, ik had het over zuurkool. Zuurkool is behalve heel erg lekker ook supergezond.  Zoals alle gefermenteerde groente/gerechten (augurk, zuurkool, kimchi, kappertjes enzovoort) zit het boordevol probiotica. Een lekkere en makkelijke manier dus  om het bacterieleven in je eigen lijf een oppepper te geven is smullen van deze groenten. Elke dag een lepeltje rauwe zuurkool doet ook wonderen voor je huid!

Voor mijn verjaardag kreeg ik van Henk een multifunctioneel wafelijzer, naast een wafelijzervorm kreeg ik er ook een tosti-, een poffertjes en een panini-ijzervorm bij.  Heerlijk om een tosti te maken van twee witte boterhammen, twee plakjes Wilmersburgerkaas en een schep zuurkool. Een snelle, eenvoudige en supergezonde snack!

Gisteren maakte ik een zuurkoolschotel met aardappelpuree en verse, zelfgemaakte cashewkaas. Het lijkt heel erg veel werk, maar het valt heus mee. Zoals vaak bij mijn recepten is het moeilijkste om geduld  te oefenen. Sommige ingrediënten moeten eerst weken of op andere wijze voorbereid worden en smaken vereisen nu eenmaal tijd om aan elkaar te wennen, naar elkaar toe te groeien. Ik wens je veel succes en plezier in de keuken. En smakelijk eten.

INGREDIËNTEN

voor 4-6 personen

75 gram rauwe cashews

1 teentje knoflook

ongeveer 5 gram verse kurkuma

1/2 theelepeltje zout

1/2/ theelepeltje (versgemalen) peper

1 eetlepel grove mosterd

2 eetlepels appelazijn

4 eetlepels plantaardige olie

500 gram aardappels

400-450 gram zuurkool

1 ui

1 prei

2 grote bananen (of 4 kleintjes)

50-75 gram plantaardige margarine (of kokosvet)

2 eetlepels edelgist (nutritional yeast)

2 eetlepels havermelk (Oatly)

Laat de cashews minstens een uur weken in heet water; hoe langer je de cashews laat weken, hoe makkelijker te verwerken. Doe ze in de keukenmachine, samen met 2 eetlepels olie, 1 eetlepel appelazijn, een teentje knoflook, 1 eetlepel grove mosterd en de verse kurkuma en laat draaien tot een glad papje ontstaan is.

Schil en kook de aardappels en pureer ze met een beetje zout, eventueel een beetje peper, ongeveer 20 gram margarine, edelgist en twee eetlepels havermelk. Meng  met de cashewkaas.

Snijd de ui en de prei klein en laat ze gaar sudderen in hete margarine/olie met wat zout en eventueel peper en voeg de zuurkool toe. Laat een minuut of vijf  garen op een lage temperatuur.

Doe de aardappelpuree in een ovenschaal en  leg het zuurkoolmengsel er bovenop. Snijd de bananen en leg de plakjes bovenop  de zuurkool. Zet een kwartiertje in een voorverwarmde oven (180*C). KLAAR!

Extra lekker:

-leg plakjes Wilmersburger kaas tussen de aardappelpuree en de zuurkool

-strooi een beetje kerrie op de plakjes banaan

-niet alle cashewkaas door de aardappelpuree roeren en naast de schotel serveren als extraatje

 

 

 

 

ZUURKOOL

Geen categorie, moestuin, tajine, veganistische recepten, zuurkool

Ik heb al een tijdje niet geschreven. Al die tijd heb ik nieuwe recepten bedacht en uitgeprobeerd. Van een vriend kreeg ik een tajine, een Noord-Afrikaanse stenen pot om mee te koken. Ik had er eerlijk gezegd nog nooit van gehoord en had er dus ook nog nooit in gekookt. Ik ben helemaal om! Het is ongelooflijk makkelijk en snel en alle smaken blijven prachtig bewaard. Het is ontzettend leuk om te experimenteren met smaken en verschillende groentes en zelfs fruit  te combineren in de tajine. Alles houdt prachtig zijn eigen smaak en structuur en toch ontstaat er een samenhang en harmonie.

Enfin, zuurkool. In de moestuin had ik Felderkraut kool gezaaid en de eerste maanden onder gaas  op  laten groeien. Dat gaas is op het eiland echt van levensbelang voor prei, kool en wortels omdat er veel koolvlieg, preimot en wortelvlieg voorkomt. Het gaas zorgt  ervoor dat ze niet bij de jonge plantjes kunnen komen om eitjes te  leggen. De kool was ongelooflijk  mooi opgegroeid en na het oogsten heb ik ze heel fijn gesneden en in een vat gestopt. Voor elke  kilo  kool voeg gram zout toe. De eerste drie weken bewaar ik het vat op kamertemperatuur en druk  ik iedere dag de kool zover mogelijk  in. Al de eerste dag ruik  ik de fermentatie  en komt er een laagje vocht op de kool te staan. Het is erg belangrijk dat er in deze fase veel aandacht is voor de toekomstige zuurkool; elke dag moet er geperst worden. Na drie weken leg ik een zware steen op de kool, zodat de kool helemaal onder zijn eigen vocht staat en zet ik het vat drie weken koel weg. Ik zet het in het mangat waar onze hoofdkraan zich bevindt maar bete is natuurlijk  een kelder of een kelderkast 😉 Na die  drie weken kun je de zuurkool  eten. In alle jaren dat ik zelf zuurkool heb gemaakt, is het pas één keer mislukt en dat zat echt in de eerste fase (te weinig aandacht gegeven) maar toch is het altijd weer spannend om na drie weken het vat open te maken. Dit  jaar is  het werkelijk fantastisch gelukt! En ik heb het natuurlijk meteen klaargemaakt in de tajine. Hieronder mijn toprecept voor zuurkool. In plaats van in een tajine, kun je dit recept ook in de oven maken. Ik raad dan wel aan de aardappels kort voor te koken omdat het anders erg lang duurt eer het gaar is.   Zuurkool is heel gezond en lekker eten, net  als andere gefermenteerde groente is het een uitstekende probiotica. Ik wens jullie smakelijk eten en tot de volgende keer!(dit keer zal het niet zo lang duren; dat beloof ik)tajine-tajines-market-morocco-35326672

ZUURKOOL UIT DE TAJINE

Ingrediënten voor twee personen:

5 flinke aardappelen

450-500 zuurkool

1 ui

1 rode, zoete puntpaprika

1 blikje ananas op lichte siroop

1 eetlepel rozijnen

1 eetlepel cranberries

5 of 6 dadels, gesneden

1 pot witte bonen in tomatensaus (350 gram)

20 gram verse gember

2 teentjes knoflook

25 gram verse kurkuma

3 eetlepels zonnebloemolie

1 eetlepel appelazijn

zout naar smaak

1 kopje water

Snijd kurkuma, knoflook  en gember heel klein. Schil en snijd de aardappels in kleine blokjes. Snijd de ui, maar niet al te klein. Verwarm de tajine op een grote pit en doe er de olie en specerijen in. Als de olie heet is, voeg je aardappel  en ui toe. Even laten staan…ondertussen kun je de zuurkool kort spoelen en de paprika en evt. de ananas in stukjes snijden. Leg de zuurkool bovenop de aardappel en de ui. Daarover strooi je de rozijnen, cranberries, dadels en ananas. Daarboven op verdeel je de witte bonen in tomatensaus. Tot  slot de stukjes rode paprika. Meng de appelazijn en wat ananassap met het water en giet  dit in de tajine  tot de rand. Strooi er wat zout overheen. Zet de tajine op  een kleine pit en laat een half uur tot veertig minuten sudderen. Eet smakelijk!

ZUURKOOL

moestuin, veganistische recepten, zuurkool

Het commentaar dat ik het meeste  te horen krijg als ik vertel over mijn moestuinactiviteiten: je kunt toch ook gewoon groente in de winkel kopen? Natuurlijk kan dat en sterker nog: dat doe ik ook weleens! De aardappels uit eigen tuin zijn bijvoorbeeld allang op maar als ik onderstaand recept wil maken heb ik aardappels nodig. En ook witte-bonen-in-tomatensaus, tsja, ik kan natuurlijk witte bonen telen en die koken en van mijn tomaten tomatenpuree maken enzovoort maar ik kan ook gewoon in de winkel een pot witte-bonen-in-tomatensaus van Baltussen kopen. Of een ander merk dat biologische producten in de pot aanbiedt. Ik maak graag dingen zelf omdat ik dat leuk vind om te doen en omdat het lekkerder is en ook omdat ik dan precies weet wat erin zit. Als ik in de winkel iets koop, lees ik altijd zorgvuldig de ingrediëntenlijst en als er iets opstaat wat me niet bevalt, koop ik het gewoon niet! Immers: er is keuze genoeg! Maar ik zou natuurlijk wel gek zijn om niet de voordelen van deze tijd te gebruiken; mijn vader bakte altijd zelf brood. Hij was dan aan het werk als het wekkertje afging en zei dan tegen zijn patiënten in de wachtkamer: ik moet even het brood doorslaan (in de oven zetten, uit de oven halen) en ging daarna verder met zijn spreekuur. Wij bakken ook altijd zelf brood maar gebruiken daarvoor een broodbakmachine. Ik bedoel maar. Als je een moestuin hebt, ontkom je eigenlijk niet aan invriezen, wekken, jam koken en al die dingen die maken dat je verse groente en vers fruit langer kunt bewaren dan hun eigenlijke houdbaarheidsdatum. Er is nu eenmaal altijd van alles tegelijkertijd oogst klaar en daar valt eigenlijk niet tegenop te eten.
Zo zaai ik in het voorjaar altijd Filderkrautkool. Zodra ze rijp zijn voor de oogst, snijd ik ze zo fijn mogelijk en maak er zuurkool van. Dat is niet moeilijk, alleen heel bewerkelijk. De verhouding is op elke kilo kool 8 gram zout. Ik doe het meestal op de gok: ongeveer 400 gram kool, lepel zout erover heen strooien, dit herhalen tot de kool op is (of het vat vol.) De eerste drie weken moet je het elke dag stevig aandrukken. De eerste dag dat je het vat opent, komt de zuurkoollucht je al tegemoet, het is prachtig om te zien en te ruiken hoe verse kool langzaam veranderd in zuurkool. Na de eerste drie weken leg je er een zware steen op en zet je het drie weken donker en koel weg. Een kelder is natuurlijk het beste maar hier plaats ik het altijd in de kruipruimte en dat gaat ook uitstekend. Zolang de temperatuur maar laag en stabiel is en er geen zuurstof of licht bij kan komen; een goed afsluitbaar vat is onontbeerlijk. Houd er wel rekening mee dat er van de kool ongeveer twee-derde overblijft als het zuurkool is geworden. Onderstaand recept maak ik dus met zuurkool UET (=Uit Eigen Tuin) én UEV (=Uit Eigen Vat) maar je kunt dit recept ook heel goed maken met zuurkool uit de winkel. Zelf zou ik altijd voor biologische producten kiezen maar zelfs dat is niet noodzakelijk. (Al raad ik het wel aan, natuurlijk.) Verder kun je dit recept maken met appel, ananas of banaan. Ook het notenkruim bovenop kun je van verschillende noten maken of zelfs van een notenmelange. Zolang ze maar ongebrand en ongezouten zijn. Dit recept voor een ovenschotel met zuurkool is niet moeilijk maar wel vrij bewerkelijk. Ik houd van ovenschotels; je kunt ze van tevoren klaarmaken en de oven aanzetten een drie kwartier voor je wilt gaan eten en je hebt er verder geen omkijken meer naar. Dit recept is voor vier personen dus wij eten er altijd twee dagen van en dat is wel zo fijn als ik weinig tijd heb om te koken. Veel plezier met koken en tot het volgende recept!

INGREDIËNTEN
500 gram zuurkool
500 gram aardappelen
2 flinke uien
het wit van 2 stronkjes prei (het groen van de prei gebruik ik voor soep; dat recept komt een volgende keer!)
1 blikje ananas (of 1 appel of 2 bananen)
1 pot witte-bonen-in-tomatensaus (400 gram)
75 gram noten (naar keuze of gemengd)
scheutje (zonnebloem)olie
100 gram margarine of kokosolie
zout, peper, gember (vers of poeder)
1 kopje vruchtensap (als je ananas uit blik gebruikt, neem je het sap daarvan. Anders een kopje appelsap bv. Liever geen rood sap, dat kleurt de zuurkool zo raar)

Schil en kook de aardappels goed gaar. Verhit de olie en de margarine (kokosolie) Snijd de ui en de prei fijn en bak ze in de hete olie. Voeg gember(poeder) beetje zout en peper en het vruchtensap toe. Spoel de zuurkool even kort met koud water en leg het bovenop het ui-preimengsel, laat even staan om aan elkaar te wennen. Pureer ondertussen de aardappels met een beetje margarine en wat zout tot een luchtige puree. Hoe sneller je dat doet, hoe luchtiger het wordt/blijft. Lang stampen maakt de puree plakkerig, snel werken is dus aanbevelenswaardig. Vet een ovenschotel in met wat margarine, kokosolie of andere olie en leg het zuurkoolmengsel onderin. Daarbovenop leg je plakjes ananas (appel, banaan) en daarop de witte-bonen-in-tomatensaus. Daarbovenop komt de aardappelpuree en tot slot strooi je daaroverheen het notenkruim. Dit kun je heel makkelijk maken door de noten even kort door de keukenmachine te halen maar je kunt het ook goed doen met een koksmes. Daarvoor moet je wel een beetje handigheid met een groot mes bezitten. Je kunt ook de noten in een schone doek leggen en er flink op slaan met een deegroller. (Dat helpt ook goed om ongewenste agressie kwijt te geraken.) De schotel gaat een half uur, drie kwartier in een oven van 180* Celsius.